Thành phố Hồ Chí Minh – Sài Gòn, thành phố hơn 300 năm tuổi, nổi tiếng là “thiên đường ẩm thực” với vô vàn quán ăn lớn nhỏ, sang trọng lẫn bình dân. Nhưng giữa nhịp sống hiện đại với đa dạng những món “kết hợp, sáng tạo – fusion” và quán xá mới mọc lên liên tục, vẫn có những con người lặng lẽ gìn giữ hương vị xưa, giữ lại cho Thành phố những ký ức thơm lừng từ bếp lửa gia đình, từ tô phở nghi ngút khói hay đĩa bánh cuốn mềm thơm.
Người giữ vị – những người chủ quán, người nấu bếp, con cháu đời sau không chỉ bán món ăn, mà đang gìn giữ một phần nét riêng của từng gia đình và xa hơn là hương vị văn hóa ẩm thực của thành phố này từ những ngày xưa ấy.
Phở Dậu – Hơn nửa thế kỷ một hương vị Bắc
Nhắc đến phở Bắc ở Sài Gòn, người ta nghĩ ngay đến Phở Dậu quán phở nằm trong con hẻm nhỏ trên đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Xuân Hòa. Chủ quán là bà Dậu, người kế nghiệp từ cha mẹ mình, vẫn đều đặn mỗi sáng nhóm lò, ninh xương, chuẩn bị nồi nước lèo trong veo, ngọt thanh đúng chuẩn phở Bắc.
Suốt hơn 60 năm, Phở Dậu vẫn giữ đúng cách làm phở Hà Nội: bánh phở mỏng, mềm, thịt bò tươi cắt tay, hành lá, mùi tàu đầy đặn. Thực khách tìm đến không chỉ để ăn phở, mà còn để gặp bà Dậu người đàn bà nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, luôn tay chan phở, miệng hỏi thăm khách quen. Nhiều người nói, ăn một tô phở ở đây không chỉ là thưởng thức món ăn, mà còn như được trải nghiệm cả ký ức của một Sài Gòn cũ nơi người Bắc di cư mang theo hương vị quê nhà hòa vào lòng thành phố phương Nam.
Địa chỉ: Hẻm 288 đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, phường Xuân Hòa.
Phương tiện di chuyển: xe máy, hoặc xe hơi cá nhân
Hủ tiếu Cả Cần – Gánh hủ tiếu giữa lòng Chợ Lớn
Nếu Phở Dậu mang vị Bắc thì Hủ tiếu Cả Cần lại gắn liền với cộng đồng người Hoa ở Chợ Lớn. Quán mở từ thập niên 1940, nay do ông Cần cháu nội của cụ Cả tiếp quản. Mỗi sáng sớm, trước cửa tiệm ở đường Hùng Vương, phường An Đông, người ta đã thấy ông Cần lúi húi chuẩn bị từng vắt hủ tiếu, nồi nước lèo hầm từ xương ống, thịt bằm, gan heo, tôm tươi.
Ông Cần vẫn giữ nguyên công thức của ông nội: nước lèo không quá ngọt, sợi hủ tiếu dai mềm, ăn kèm tóp mỡ chiên giòn. Hỏi sao không mở rộng thành nhà hàng lớn, ông chỉ cười: “Hủ tiếu nhà tôi bán vậy thôi, gánh nhỏ mà đủ sống, chủ yếu là giữ vị, không mất đi cái hồn Chợ Lớn xưa.”
Địa chỉ: 110 Hùng Vương, phường An Đông
Phương tiện di chuyển: xe máy, hoặc xe hơi cá nhân
Bánh cuốn Tây Hồ – Tấm bánh mỏng giữ chân người Sài Gòn
Nằm nép mình trên con đường Đinh Tiên Hoàng (Bình Thạnh cũ), bánh cuốn Tây Hồ là địa chỉ quen thuộc của nhiều thế hệ. Quán mở từ năm 1961, nổi tiếng với bánh cuốn tráng mỏng, nhân thịt băm và nấm mèo đậm đà, chả lụa và nước mắm pha khéo, cay nhẹ, ngọt thanh.
Bà Phượng con gái người sáng lập nay ngoài 70 tuổi, vẫn đứng bếp tráng bánh. Tay bà thoăn thoắt đổ bột, hấp bánh, xếp ra dĩa. Nhiều thực khách ghé quán chỉ để được nhìn bàn tay quen thuộc ấy, và nghe bà kể chuyện ngày trước: “Hồi xưa mẹ tôi gánh bánh cuốn ra chợ bán. Bán riết khách đông, rồi mở tiệm. Giờ tôi già rồi mà vẫn không bỏ được nghề, nghỉ là nhớ mùi bột, nhớ mùi hành phi.”
Địa chỉ: 127 Đinh Tiên Hoàng, phường Tân Định.
Phương tiện di chuyển: xe máy.
Hủ tiếu cá Nam Lợi – Nét riêng giữa lòng thành phố
Ẩn mình trong con hẻm nhỏ đường Tôn Thất Đạm, hủ tiếu cá Nam Lợi là địa chỉ quen thuộc với dân sành ăn. Quán mở từ năm 1950, nay do bà Lý con gái cụ Nam Lợi quản lý. Mỗi sáng, bà Lý có mặt từ 4 giờ để lựa cá lóc tươi, lọc xương, thái lát mỏng, chuẩn bị nồi nước dùng trong, thanh.
Điểm đặc biệt là cá lóc ở đây không tanh mà ngọt thịt, ăn kèm hủ tiếu mềm, chan nước dùng sôi nghi ngút, rắc thêm tiêu sọ, hành lá. Nhiều thực khách bảo rằng, ăn một tô hủ tiếu cá Nam Lợi xong mới thấy được tinh tế của ẩm thực người Hoa pha lẫn cách làm riêng của người Việt.
Địa chỉ: 43 Tôn Thất Đạm, phường Sài Gòn.
Phương tiện di chuyển: xe máy, hoặc xe hơi cá nhân
Quán Đồng Nhân Cơm Bà Cả – Vị cơm nhà giữa phố Tây
Nằm lọt thỏm trên đường Lê Thánh Tôn, ngay giữa khu phố Tây tấp nập, Cơm Bà Cả vẫn giữ cách bán cơm truyền thống như thời bao cấp: cơm trắng nóng hổi, các món mặn như cá kho, thịt kho trứng, canh chua, rau xào… đều bày gọn gàng trong khay inox. Bắt đầu từ trong hẻm nhỏ hoặc vỉa hè và không quảng cáo, tô vẽ nhưng nhiều quán xá, cửa tiệm đã làm nên thương hiệu riêng và lớn mạnh, vững bền cùng năm tháng.
Có lẽ ở thời điểm trước năm 1960 Sài Gòn hồi ấy chưa có quán ăn mang hương vị Bắc nên người gốc Bắc tìm tới để đỡ nhớ quê, còn người Nam thì tìm cái vị lạ. Dù với cảm xúc nào, thực khách đều nhìn nhận điều lôi kéo họ đầu tiên chính là món ăn cụ Túc nấu không chê vào đâu được. Chẳng phải sơn hào hải vị gì, chỉ là những món ăn đơn giản, quen thuộc trong bữa cơm hằng ngày của người Bắc như canh cua rau đay, cà pháo - mắm tôm - thịt luộc, đậu hũ chiên, giò heo giả cầy, ốc bươu nấu chuối, trứng đúc thịt, thịt đông, dưa chua... nhưng ai đã một lần ăn ở quán Bà Cả thì không thể nào quên. Quán cơm đến nay đã truyền qua đời con, cháu nhưng hương vị vẫn như ngày xưa - “Có những món vẫn giữ đúng cách chế biến, hương vị Bắc như má từng làm”, lời bà Đinh Thị Hường con gái ruột của bà Túc chủ quán chia sẻ.
Địa chỉ: 43 Tôn Thất Đạm, phường Bến Nghé.
Phương tiện di chuyển: xe máy, hoặc xe hơi cá nhân.
Hủ tiếu Nghiệp Ký – Tiệm mì “thảy” gia truyền
Mì “thảy” Nghiệp Ký là quán ăn quen thuộc với người dân phố biển Vũng Tàu và du khách đã từ rất lâu. Thực khách ghé quán, ngoài được thưởng thức món mì kiểu Hoa, còn được xem màn trình diễn thảy vợt chứa mì lên cao rồi để mì rơi xuống vô cùng điệu nghệ.
Khi thưởng thức tô mì “thảy” truyền thống tại quán Nghiệp Ký, bạn sẽ được phục vụ một tô mì tươi đặc trưng với xà lách bên dưới, mì tươi, thịt heo luộc, sườn non mềm và thịt bằm. Sau đó, người phục vụ sẽ thêm hành tươi và chan nước dùng nóng hổi lên trên. Nếu thích, bạn có thể yêu cầu thêm giá trụng vào tô mì. Thưởng thức món ăn này cũng không hề cầu kỳ, bạn có thể cho thêm nước tương, chanh và ớt tươi vào trộn đều trước khi thưởng thức. Vị ngọt thanh của nước dùng hòa quyện cùng với vị béo của sợi mì, vị mềm ngọt của thịt, tạo nên một hương vị đặc trưng khó cưỡng.
Địa chỉ: 127 Ba Cu, phường Vũng Tàu.
Phương tiện di chuyển: xe máy, hoặc xe hơi cá nhân.
Phở Thủy Nguyên – một thời để nhớ
Quán phở quen thuộc với nhiều người dân và du khách ra đời từ trước năm 1954, được mở bởi cụ Bùi Thị Thiện, người Hải Phòng, và được đặt tên theo huyện Thủy Nguyên quê bà. Kiến trúc quán mang phong cách hiện đại miền Nam từ những năm 50-90, nổi bật với gạch bông, quạt sắt, và cửa vòm, tạo cảm giác gần gũi, thân thuộc.
Phở Thủy Nguyên nổi bật với hương vị truyền thống miền Bắc, đặc biệt là nước dùng ninh từ xương suốt đêm, giúp nước phở trong và ngọt. Bánh phở mềm mịn, không dùng chất bảo quản, còn thịt bò được thái tay mỏng để giữ được hương vị đặc biệt. Quán còn phục vụ món trứng lòng đào ăn kèm nước dùng, và trà thơm trong bình nhôm, gợi nhớ về thời xưa.
Suốt hơn 60 năm, dù có nhiều lần sửa chữa, quán vẫn giữ nguyên hương vị và không khí như ban đầu. Đến nay, con cháu của cụ Thiện vẫn tiếp tục duy trì quán, giữ gìn giá trị truyền thống, nơi mà những khách quen, từ người lớn tuổi đến các gia đình trẻ, đều tìm thấy những kỷ niệm và hương vị gắn bó.
Địa chỉ: 38 Ba Cu, phường Vũng Tàu.
Phương tiện di chuyển: xe máy, hoặc xe hơi cá nhân.
Bún mắm Mười Thanh – Hương vị miền Tây giữa lòng Bình Dương
Ra đời từ năm 2001, bún mắm Mười Thanh bắt nguồn từ tình cảm của chị Mười Thanh, người phụ nữ gốc Bến Tre dành cho món ăn quê hương. Vì thương nhớ hương vị thân thuộc, chị bắt đầu nấu bún mắm để bán, không ngờ lại được nhiều người yêu thích. Dần dần, quán bún nhỏ năm nào trở thành một quán ăn nổi tiếng ở Thủ Dầu Một.
Bún mắm là món ăn đòi hỏi sự công phu, đặc biệt ở phần nước lèo. Mắm linh và mắm sặc được nấu lấy nước cốt, kết hợp cùng nước hầm xương ống và nước dừa xiêm để tạo vị ngọt thanh, béo nhẹ. Sả được đập dập, thả vào nồi cho thơm dịu, cùng với vài “bí quyết gia truyền” mà chị Mười giữ riêng, tạo nên nồi nước lèo sóng sánh, vừa dậy mùi vừa đậm vị nhưng không gắt, không nồng.
Điểm khác biệt của quán nằm ở sợi bún nhuyễn, thay vì dùng loại bún to thường thấy ở các quán bún mắm khác. Tô bún đầy đặn với tôm tươi chắc thịt, mực trắng giòn, thịt quay, ớt nhồi cá thác lác. Ăn kèm là đĩa rau sống gồm rau đắng, bông súng, kèo nèo, rau muống bào… tất cả hòa quyện cùng chén mắm me pha chua ngọt giúp món ăn thêm phần trọn vị.
Bún mắm có mùi vị đặc trưng nên đôi khi hơi kén người ăn, nhưng khi đã quen thì lại rất dễ “ghiền”. Đối với nhiều người, món bún mắm ở đây không chỉ ngon mà còn gợi nhớ hương vị miền Tây mộc mạc giữa lòng thành phố công nghiệp.
Địa chỉ: 86/2 Nguyễn Văn Tiết, Phú Cường, P. Thủ Dầu Một, TP. Hồ Chí Minh
Phương tiện di chuyển: xe máy, hoặc xe hơi cá nhân
Người giữ vị – những ký ức sống
Giữa Sài Gòn, có những thứ đã biến mất, có những thứ đổi thay, nhưng vị phở, hủ tiếu, bánh cuốn, bánh ướt hay chén cơm bình dân kia vẫn còn đó như một lời nhắc về ký ức, về sự bền bỉ của con người đất này.
Những quán ăn lâu đời, truyền qua bao thế hệ với những con người đứng bếp, tay tráng bánh, tay chan phở… chính là những người gìn giữ vị xưa, để Sài Gòn không bao giờ mất đi cái hồn ẩm thực dung dị, ấm áp tình người.
Đối với các yêu cầu liên quan đến báo chí và truyền thông, vui lòng liên hệ Sở Du lịch TP. Hồ Chí Minh qua email: info@visithcmc.vn.
Giới thiệu về Sở Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh
Sở Du lịch TP. Hồ Chí Minh là cơ quan quản lý nhà nước chịu trách nhiệm chính trong việc quảng bá và phát triển ngành du lịch của thành phố. Thông qua các chương trình xúc tiến thương mại, hội chợ du lịch, triển lãm chuyên ngành và chiến dịch truyền thông quốc tế, Sở Du lịch nỗ lực định vị TP. Hồ Chí Minh như một điểm đến hàng đầu dành cho du khách quốc tế và nội địa, phục vụ cả mục đích nghỉ dưỡng lẫn công tác.
● Website: www.visithcmc.vn
● Instagram: @visit.hochiminhcity
● Facebook: Visit Vibrant Ho Chi Minh City
● TikTok: @visithcmc
● YouTube: Vibrant Ho Chi Minh City